Lokalne samouprave su značajan faktor za implementaciju zakonodavnog i strateškog okvira u oblasti zaštite ljudskih prava i postizanja EU standarda, rečeno je na dvodnevnom okruglom stolu “Ljudska prava i EU standardi” koji je Ministarstvo za ljudska i manjinska prava organizovalo u Kolašinu 29. i 30. jula.
Okrugli sto je organizovan za predstavnike/ce lokalnih samouprava Kolašin, Mojkovac i Bijelo Polje, kao i drugih institucija ovih opština među kojima su bili sekretari i sekretarke relevantnih sekretarijata predstavnici/ce: centara za kulturu, centara za socijalni rad, centara bezbjednosti, kancelarija kriminalističke policije, domova zdravlja i ostalih relevantnih institucija.
Načenica Odjeljenja za evropske integracije, programiranje i implementaciju EU fondova u Ministarstvu za ljudska i manjinska prava Tatjana Anđelić je kazala da je cilj održavanja Okruglog stola predstavljanje zakonodavnog i strateškog okvira koji je u nadležnosti Ministarstva za ljudska i manjinska prava, a usklađen je sa EU standardima, te predstavljanje važnih strateških i zakonskih dokumenata koje je Ministarstvo donijelo u proteklom periodu i uloge lokalnih samouprava u njihovoj implementaciji.
Ovo je drugi u nizu okruglih stolova, koje će na ovu temu Ministarstvo za ljudska i manjinska prava organizovati u narednom periodu, i u drugim opštinama u Crnoj Gori.
Crna Gora na putu evropskih integracija ima obavezu usklađivanja zakonodavnog okvira sa evropskim standardima, a Ministarstvo za ljudska i manjinska prava je u proteklom periodu upravo radilo na pripremi zakona i strategija na taj način, i bilo dio te reforme u cilju usaglašavanja sa najboljim standardima u oblasti ljudskih prava.
Postignut je značajan napredak, ali je neophodno raditi na punoj implementaciji zakonodavnog i strateškog okvira, a naročito na lokalnom nivou.
Tokom trajanja Okruglog stola razgovaralo se o temama koje se tiču zabrane diskriminacije i zaštite prava: manjina, lica sa invaliditetom, LGBTI osoba, Roma i Egipćana, zatim sprovođenja politike rodne ravnopravnosti, kao i odnosa sa vjerskim zajednicama, i pripreme i donošenja lokalnih akcionih planova.
Nakon dvodnevnog rada donešeni su sljedeći zaključci:
- Ministarstvo za ljudska i manjinska prava je donijelo veoma važna zakonska i strateška dokumenta u oblastima svoje nadležnosti (Zakon o zabrani diskriminacije, Zakon o zabrani diskriminacije lica sa invaliditetom, Zakon o manjinskim pravima i slobodama Zakon o rodnoj ravnopravnosti, Startegija za zaštitu lica sa invaliditetom od diskriminacije i promociju jednakosti 2017-2021, Strategija za socijlanu inkluziju Roma i Egipćana u Crnoj Gori 2016-2020, Strategija za unapređenje kvaliteta života LGBTI osoba u Crnoj Gori 2019-2023, Plan aktivnosti za postizanje rodne ravnopravnosti 2017-2021 i Strategija manjinske politike), koja su usklađena sa odgovarajući EU standardima, neophodno nastaviti sa punom implementacijom.
- Lokalni nivo i njegove institucije imaju veoma važnu ulogu u implementaciji zakonodavnog i strateškog okvira u oblasti zaštite ljudskih i manjinskih prava, politike rodne ravnpravnosti, odnose sa vjerskim zajednicama i ranjivih grupa (lica sa invavliditetom LGBTI osoba Roma i Egipćana) i osiguravanju jednakih prava za sve svoje građanke i građane.
- Opštine Kolašin, Bijelo Polje i Mojkovac su dobri primjeri za proces pripreme i usvajanja strateškog okvira za lokalni nivo.
- Opština Bijelo Polje je usvojila relevatnte lokalne akcione planove u oblastima zaštite ljudskih prava i zaštite prava ranjivih grupa i treba nastaviti sa njegovom implementacijom
- Opština Bijelo Polje je jedina opština u Crnoj Gori koja ima Kancelariju za pitanja Roma i Egipćana.
- Opština Bijelo Polje i Kolašin su usvojili Lokalni akcioni plan za zaštitu prava LGBTI a u opštini Mojkovac se brzo očekuje usvajanje ovog lokalnog akcionog plana i mogu sa druim opštinama razmijenjivati iskustva o ovom pitanju.
- Opština Kolašin i Mojkovac treba da nastave sa usvajanjem ostalih relevantnih lokalnih akcionih planova uz punu implementaciju.
- Politička podrška na lokalnom nivou je veoma bita u procesu pripreme i usvajanja lokalnih akcionih planova
- Razmjena iskustava i koordinacija institucija između opština je veoma bitna
- Veoma je bitno da se za lica sa invaliditetomoma koristi model ljudskih prava a ne medicinski ili socijalni model
- Kao veoma dobar primjer u oblasti zaštite prava LGBTI osoba prepoznat je model formiranog Tima povjerenja
- Uprava policije je kroz mrežu policajaca u svim opštinama u Crnoj Gori, koji su zaduženi za pitanja zaštite prava LGBTI poulacije napravila veoma dobar mehanizam,
- U opštini Mojkovac se brzo očekuje usvajanje Lokalnog akcionog plana za zaštitu prava LGBTI osoba
- Međurligijski dijalog je veoma bitan faktor međuetničkog i međukulturalnog sklada naročito na lokalnom nivouVeoma je bitno da se na lokalnom nivou vodi računa o srazmjernoj zastupljenosti pripadnika/ca manjinskih naroda i korišćenju jezika i pisma manjinskih naroda i drugih manjinskih nacionalnih zajednica (u skladu sa članom 25 i članom 28 Zakona o manjinskim pravima i slobodama)
- Neophodno nastaviti integraciju Roma i Egipćana na lokalnom nivou, i boriti se protiv svakog vida diskriminacija prema njima.
- U cilju unapređenja politike rodne ravnopravnosti na lokalnom nivou, lokalne samouprave treba da dosledno primjenjuju član 3 Zakona o rodnoj ravnopravnosti, kao i da rade na impelemntaciji mjera koje su predviđene lokalnim akcionim planom u ovoj oblasti.
- Uključivanje rodne komponente u pripremi strateških dokumenata je neophodno u cilju procjenjivanja posledica koje na žene i muškarce imaju planirane mjere politike ili program koje sadrže ta straška dokumenta.
- Na lokalnom nivou neophodno je vođenje rodne statistike
- Saradnja sa NVO sektorom na lokalnom nivou je neophodan i bitan faktor.
- Na početku izrade lokalnih akcionih planova, preporučljivo je uraditi istraživanja koja su vezana za planirane mere, kako bi se kasnije merio napredak, odnosno uticaj tih mera na lokalnom nivou.
- Mjere planirane u Lokalnim akcionim planovima treba da budu realne i da prikazuju stvarne potrebe na lokalnom nivou, ali održive nakon njihove implementacije.
